De plant coffea
Een koffieboon is niets meer dan een zaadje van een vrucht. Namelijk een vrucht van de bes van de koffieplant. Deze groenblijvende plant groeit niet overal. En in welk land de plant staat, de hoogte en de hermitage eromheen bepalen allemaal hoe de koffieboon smaakt.
Waar vind je de koffieplant?
Koffieplanten groeien rondom de tropische zone van de evenaar. De plant houdt van schaduw. Dus in het het open veld waar veel zon is, vind je de koffieplant vaak in het gezelschap van bananenbomen. De bladeren van deze bomen geven de plant de schaduw die hij nodig heeft. Staat de plant op een helling? Dan geeft de helling de plant genoeg schaduw. Op hoge bergplateaus bieden vocht en wolkendekens de nodige verkoeling.
Hoe groeit de koffieplant?
Een koffieplant groeit uit een koffieboon. Dat ziet er best grappig uit. Want de wortel duwt in het begin de koffieboon omhoog. Daarna komen er 2 blaadjes uit de boon. De koffieplant past zich qua uiterlijk aan zijn omgeving aan. De bladeren zijn daardoor verschillend in kleur en structuur. En waar de ene plant wel richting 18 meter hoog wordt, blijft de ander klein.
Er zijn 2.000 bessen nodig om 450 gram gebrande koffie te produceren.
Verschil arabica en robusta
Er zijn grofweg 2 soorten koffiebonen die worden gedronken: arabicabonen en robustabonen. Het verschil zit ‘m onder andere in de hoogte waarop de plant zich bevindt. Vanaf 900 meter boven zeeniveau groeien de arabicabonen. Deze koffiebonen vormen de basis van specialty-bonen. Specialty-bonen hebben een diepere smaak en zijn een stuk bewerkelijker om te verbouwen en verwerken. Robustakoffie levert een grotere oogst dan arabicakoffie. Robustakoffie is daardoor goedkoper te produceren. Deze koffieboon wordt vooral gebruikt in melanges (blend) en voor de productie van oploskoffie. Deze koffieplant groeit tot een hoogte van zo’n 700 meter.
Arabicaplant heeft het zwaar door klimaatverandering
Het is al een tijdje bekend dat de koffieplanten het zwaar hebben door de klimaatverandering. Zo’n 60% dreigt uit te sterven. De opwarming van de aarde zorgt voor meer droogte, waardoor er minder gebieden overblijven waar de plant kan worden verbouwd. Maar ook ziektes die de planten dood kunnen maken, gedijen beter bij de warmte. Insecten die de plant weer nodig heeft om deze ziektes te bestrijden dreigen weer uit te sterven door de veranderingen in het klimaat. Het ziet er dus niet goed uit voor deze koffieplanten. Er wordt zelfs gezegd dat de arabicaplant tegen 2080 is uitgestorven.
Kenmerken arabica en robusta op een rij
Arabicabonen
- Aromatisch en vol van smaak
- Minder cafeïne dan robustabonen
- Zeer gevoelig voor ziekten, plagen en vorst
- Zo’n 70% van de wereldkoffie is arabicakoffie
Robustabonen
- Heeft een sterke smaak
- Bevat zo’n 70% meer cafeïne dan arabicakoffie
- Kan goed tegen ziekten en plagen
- < 30% van de wereldkoffie is robustakoffie
Wanneer komt de boon?
Krijg je het op je heupen en wil je ergens een koffieplantage beginnen? Houd er dan rekening mee dat je de eerste jaren geen koffieboon te zien krijgt. Het duurt namelijk zo’n 5 jaar voordat je de eerste bessen kunt plukken. Als de boom eenmaal fruit geeft, kun je van de boom 20-25 jaar oogsten. Misschien is een koffieplant in huis een beter idee.
De koffiebes is een eigenwijs ding. Lees verder om te ontdekken waarom dat zo is.