4.071 x gelezen
Koffiemolen afstellen
Heb je een espressomachine waarbij je je eigen bonen maalt en wil je je koffiemolen goed afstellen? Dat kan een tijdrovend klusje zijn. Voor je het weet ben je een paar zakken koffie verder. Met deze 3 simpele stappen leg ik je uit hoe je de juiste afstelling vindt voor een goede espresso!
Even terug naar de basis
Voordat je je koffiemolen goed kunt afstellen, moet je eerst begrijpen hoe je de smaak van je koffie met een halfautomatische espressomachine kunt bepalen. Dit kan door te spelen met 3 variabelen.
- De maalgraad waarmee je de koffie met je koffiemolen maalt.
- De hoeveelheid gemalen koffie die je in je filterhouder gebruikt.
- De hoeveelheid water die je door de koffie laat stromen.
Door deze 3 variabelen goed af te stellen, krijg je met de juiste maalgraad en de juiste hoeveelheid koffie uiteindelijk een doorlooptijd tussen de 20 en 30 seconden voor een optimale extractie (stoffen zoals cafeïne, suikers, oliën, vetten en zuren worden uit de gemalen koffie gehaald) met als eindresultaat een enkele espresso rond 30ml en een dubbele espresso tussen 40ml en 60ml in je kopje. Je eigen smaak bepaalt uiteindelijk hoeveel ml je lekker vindt. Als de doorlooptijd bij de gewenste hoeveelheid ml maar tussen de 20 tot 30 seconden blijft.
Tip: pas elke keer maar 1 variabele aan als je de juiste afstelling zoekt.
Espresso koffie te zuur? Koffie te bitter?
Is je doorlooptijd langer dan 30 seconden? Dan gebruik je of een te fijne maalgraad óf je gebruikt te veel gemalen koffie. Heb je een kortere doorlooptijd dan 20 seconden? Dan gebruik je een te grove maling of juist te weinig gemalen koffie.
Onderextractie en overextractie
Bij een langere doorlooptijd van 30 seconden praten we over overextractie. Je koffie wordt dan (te) bitter. Bij een te korte doorlooptijd is er sprake van onderextractie, waardoor de espresso (te) zuur wordt. Bij een juiste extractietijd zijn de zuren, het zoet en het bittere precies in balans, waardoor jij het maximale uit je koffiebonen haalt.
In 3 stappen koffiemolen afstellen
Stap 1. Werk vanuit een 0-stand
Elke koffiemolen maalt de koffie anders. Er bestaat dus geen standaard maalgraad en hoeveelheid koffie. Het beste is om bij een nieuwe espressomachine óf bij een nieuwe/andere koffiebonen een eerste espresso te zetten en te kijken wat je uitgangspositie is. Aan de hand van de 0-stand kunnen we je koffiemolen gaan afstellen. Dit heb je nodig:
- Een digitale weegschaal
- Een timer
Tip: gebruik een digitale weegschaal mét timer, zoals deze! - Pen en papier
- Bij voorkeur een dubbele filterdrager
Maal je koffie en weeg de hoeveelheid koffie door je filterdrager met koffie erop te plaatsen. Zorg er wel eerst voor dat je je weegschaal tarreert op 0 met een lege filterhouder erop. Schrijf de hoeveelheid koffie op (begin voor een enkele met 7 gram en een dubbele espresso met 18 gram) en noteer de maalgraad van je koffiemolen. Schrijf ook op hoe je de hoeveelheid op je koffiemolen/machine hebt ingesteld. Bij sommige koffiemolens/machines kan dat met seconden, andere met een draaiknop.
Stap 2. Weet wat je moet doen bij een te lange of te korte doorlooptijd
Je stopt de machine als de gewenste hoeveelheid is behaald. Is bij de gewenste ml de doorlooptijd te lang? Dan kun je 2 dingen doen.
- Grover malen
- Minder gemalen koffie gebruiken.
Is de doorlooptijd bij de gewenste hoeveelheid ml te kort? Dan kun je 2 dingen doen.
- Fijner malen
- Meer gemalen koffie gebruiken.
Voorbeeld notities afstellen koffiemolen
Maalgraad | Instelling duur maling | Hoeveelheid koffie | doorlooptijd | Espresso (ml) | Opmerking |
7 | 14 seconden | 18gram | 35 seconden | 56ml | Grover malen, opnieuw 18 gram afwegen |
6 | 14 seconden | 18gram | 31 seconden | 50ml | Iets grover malen, opnieuw 18 gram afwegen |
5 | 14 seconden | 18gram | 28 seconden | 45ml | Persoonlijke smaak nog iets te bitter. Iets grover malen |
5 | 12 seconden | 18gram | 25 seconden | 37ml | Heerlijk! |
Stap 3. Kijk naar de puck
De puck van je gezette espresso vertelt je ook veel over je afstelling. Denk je, puck, wat is dat? De puck is je koffie in je filterdrager na het bereiden van je espresso. Kijk ook eens naar je puck als het afstellen lastig gaat:
- Loopt je koffie te snel door en heb je een natte puck? Dan heb je meer gemalen koffie nodig.
- Loopt je koffie te langzaam door en heb je een natte puck? Dan moet je grover malen.
- Loopt je koffie te snel door en heb je droge puck? Dan moet je maling fijner.
Tip: Ook de cremalaag vertelt iets over de afstelling van je koffiemolen. Dat vertel ik het artikel Wat vertelt de cremalaag over de kwaliteit van je espresso?
Voorkom deze 3 fouten bij het koffie malen
Koffie malen. Het lijkt eenvoudig, maar het is een cruciale schakel in het bereiken van een heerlijke kop koffie.
